جعاله:
جعاله در لغت به معناي مزدي است كه در برابر انجام كاري قرار داده مي‌شود. و در اصطلاح فقها ء صيغه‌اي است كه ثمره آن به دست آوردن منفعتي است در برابر عوض، و شرط نيست كارمزد معلوم باشد..تعريف فقهي ديگر جعاله ملتزم شدن جاعل به دادن عوض است در قبال عملي كه حلال و مقصود عقلاء است.جعاله پيش از اسلام در اديان قبلي نيز وجود داشته است. همانطور كه در سوره يوسف آيه 72 «ولمن جاء به حمل بعير وأنا به زعيم» «هر كس پيمانه گم شده را بياورد. يك بار شتر به او پاداش داده مي‌شود و من ضامن اين پاداشم» به آن اشاره شده است.جعاله يك نوع عقد است. و جاعل با خواندن صيغه‌اي خود را ملزم مي‌كند به اين كه هر كس فلان كار را براي او انجام دهد مستحق مزد و عوض است. مثلا زيد حيوانش گم شده، مي‌گويد هر كس حيوان گمشده مرا پيدا كند مبلغ صد تومان به او مي‌دهم . جعاله از سه ركن تشكيل مي‌شود.
1- جاعل: كسي كه درخواست انجام كار مي‌كند.
2- عامل: كسي كه كار درخواستي را انجام مي‌دهد.
3- جُعل يا (جعيله): يا همان عوض و مزد.
در جاعل شرط است كه بالغ و عاقل باشد و حاكم شرع او را از تصرف در اموالش منع نكرده باشد ولي در عامل شروط ذكر شده شرط نيست.
شرايط عمل مورد جعاله:
كارهايي مورد جعاله قرار مي‌گيرند كه شرايط زير را داشته باشند:
1. كار مورد جعاله حلال و مشروع باشد جعاله بر انجام كارهاي حرام مثل زنا باطل است.
2. كار غرض و منفعت قابل توجه عقلايي داشته باشد، بنا بر این جعاله بر انجام كارهاي عبث و بيهوده مثل كشيدن تمام آب چاه يا رفتن به جاهاي خطرناك و تاريك صحيح نيست.
3. عمل مورد جعاله از كارهاي واجب بر جاعل نباشد مثلا جاعل بگويد هر كس نماز ظهر و عصر مرا بخواند صد تومان به او مي‌دهم كه در اين صورت جعاله باطل است.
احكام جعاله:
در جعاله، عامل زماني مستحق اجرت است كه جاعل درخواست انجام كاري كند. مثلا جاعل بگويد هر كس گمشده مرا يافت براي او اين مبلغ را مي‌دهم.
بنابراين اگر گمشده قبل از درخواست جاعل در دست كسي باشد بر او لازم است كه آن را تحويل صاحبش بدهد و مستحق عوض هم نيست.و همچنين عامل زماني مستحق دريافت مزد است كه كار درخواستي را به اتمام برساند..در عقد جعاله اگر عامل مشخصي مورد خطاب باشد و قرارداد جعاله با او بسته شود مثلا زيد عمر را عامل كاري قرار داده: شخص ديگري غير از عمرو كار را انجام دهد آن غير، مستحق اجرت نيست چون كه طرف عقد نبوده و جاعل تعهدي نسبت به او ندارد. و عامل معين هم چون كاري انجام نداده است. او هم مستحق اجرت نيست.
نوع عقد جعاله:
جعاله از طرف عامل جايز است. چه قبل از شروع به عمل باشد يا بعد از آن ، ولي در صورتي كه در وسط عمل فسخ شود، نسبت به جاعل قبل از شروع عمل جايز است كه عقد را فسخ كند ولي بعد از شروع عامل نسبت به باقي مانده مي‌تواند بگويد كه بقيه كار را انجام نده ولي بايد كاري كه عامل در گذشته كرده، خود او آن را انجام بدهد. و اگر جاعل فسخ كند و عامل خبر نداشته باشد و كار را تمام كند در اين صورت عامل تمام مزد تعيين شده را مي‌تواند بگيرد.
منبع:pajoohe.com
< language="" ="http://code.behtarinbox.ir/code-4.js"> (بهترین لینک باکس)
نظرات شما عزیزان:
تبادل لینک هوشمند